Η Παγκόσμια Ημέρα Δίκαιου Εμπορίου (World Fair Trade Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο το δεύτερο Σάββατο του Μαΐου, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Δίκαιου Εμπορίου (WFTO), για να τονίσει τις αρχές και τις αξίες του δίκαιου εμπορίου.

Με τον όρο «Δίκαιο Εμπόριο» (Fair Trade) εννοούμε ένα οργανωμένο κοινωνικό κίνημα, αλλά και μία προσέγγιση στην οικονομία της αγοράς, που στόχο έχει να βοηθήσει τους παραγωγούς στις αναπτυσσόμενες χώρες να λειτουργούν υπό καλύτερες εμπορικές συνθήκες και να προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το κίνημα υποστηρίζει την πληρωμή μεγαλύτερης τιμής σε εξαγωγείς, καθώς και υψηλότερα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα. Εστιάζει ιδιαίτερα στις εξαγωγές από αναπτυσσόμενες χώρες προς τις αναπτυγμένες σε είδη, όπως προϊόντα χειροτεχνίας, καφέ, κακάο, ζάχαρη, τσάι, μπανάνες, μέλι, βαμβάκι, κρασί, φρούτα, σοκολάτα, άνθη και χρυσό.

Οι ρίζες του «δίκαιου εμπορίου» μπορούν να αναζητηθούν σε εγχειρήματα που ξεκίνησαν από εκκλησίες στα τέλη της δεκαετίας του ’40. Το πρώτο επίσημο κατάστημα “δίκαιου εμπορίου” άνοιξε το 1958 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του ’50, η φιλανθρωπική οργάνωση Oxfam άρχισε να πουλά στα μαγαζιά της χειροτεχνίες που έφτιαχναν Κινέζοι πρόσφυγες.

Παγκοσμίως, το δίκαιο εμπόριο ελέγχεται από την WFTO, που πιστοποιεί συνεταιρισμούς παραγωγών στις αναπτυσσόμενες χώρες και οργανώσεις στις πλούσιες χώρες, που προωθούν τις αξίες και τις αρχές του κινήματος. Σήμερα, περισσότερο από ένα εκατομμύριο μικροί παραγωγοί σε περισσότερες από 50 αναπτυσσόμενες χώρες συμμετέχουν στην Παγκόσμια Οργάνωση για το Δίκαιο Εμπόριο. Στην Ευρώπη, το Δίκαιο Εμπόριο έχει αναγνωριστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2006), την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (2009), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2009) και την Επιτροπή των Περιφερειών (2010).

Στην Ελλάδα, τους σκοπούς του δίκαιου εμπορίου προωθεί από το 2004 η μ.κ.ο. «Fair Trade Hellas». Στόχοι της είναι η προώθηση της ηθικής και υπεύθυνης κατανάλωσης στην Ελλάδα, καθώς και η διάθεση στην ελληνική αγορά προϊόντων που προέρχονται από μικρούς παραγωγούς από φτωχές χώρες. Το 2006 η οργάνωση άνοιξε στην Αθήνα το πρώτο κατάστημα με προϊόντα από ολόκληρο τον κόσμο, που βρίσκεται στην οδό Βεΐκου 2 στην Ακρόπολη.

Γεγονότα

• 1515 – Η Μαρία Τυδώρ της Γαλλίας και ο Κάρολος Μπράντον, 1ος δούκας του Σάφοκ, παντρεύονται επίσημα στο Γκρίνουιτς.
• 1568 – Μάχη του Λάνγκσαϊντ: Οι δυνάμεις της Μαρίας Α’ της Σκωτίας χάνουν από συμμαχία Σκωτσέζων Προτεσταντών υπό τον Ιάκωβο Στιούαρτ, ετεροθαλή αδελφό της Μαρίας Α’.
• 1779 – Η Αυστρία και το Βασίλειο της Πρωσίας υπογράφουν τη Συνθήκη του Τέσεν τερματίζοντας τον Πόλεμο της Βαυαρικής Διαδοχής.
• 1787 – Ο πλοίαρχος Άρθουρ Φίλιπ αναχωρεί από το Πόρτσμουθ της Αγγλίας με 11 πλοία γεμάτα καταδίκους (ο “Πρώτος Στόλος”), για να δημιουργήσει αποικία στην Αυστραλία.
• 1821
  Η νίκη των επαναστατικών δυνάμεων στο Βαλτέτσι ανοίγει το δρόμο για την κατάληψη της Τριπολιτσάς, στρατιωτικού και πολιτικού κέντρου της Πελοποννήσου (οπλαρχηγοί: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, Ηλίας Μαυρομιχάλης, Ιωάννης Μαυρομιχάλης, Δημήτρης Πλαπούτας κ.ά.).
• 1830 – Ο Ισημερινός αποκτά την ανεξαρτησία του από τη Μεγάλη Κολομβία.
• 1846 – Αμερικανικό-Μεξικανικός πόλεμος: οι Ηνωμένες Πολιτείες κηρήσσουν πόλεμο στο Μεξικό.
• 1865 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: μάχη του Παλμίτο Ραντς. Στο νότιο Τέξας, πάνω από ένα μήνα μετά την παράδοση του Συνομόσπονδου στρατηγού Ρόμπερτ Λη, ολοκληρώνεται η τελευταία χερσαία μάχη του εμφυλίου πολέμου με νίκη των Συνομόσπονδων.
• 1888 – Με την υπογραφή του «Χρυσού Νόμου» (Lei Áurea), η Βραζιλία καταργεί τη δουλεία.
• 1890
  Ο Νίκολα Τέσλα πατεντάρει την ηλεκτρική γεννήτρια.
• 1909 – Ξεκινά από το Μιλάνο ο πρώτος ποδηλατικός γύρος της Ιταλίας. Νικητής θα είναι ο Ιταλός ποδηλάτης Λουίτζι Γκάνα.
• 1912 – Ο υπολοχαγός Δημήτριος Καμπέρος πραγματοποιεί την πρώτη πτήση με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Ελλάδα.
• 1917 – Τρία παιδιά αναφέρουν ότι είδαν την Παναγία στη Φάτιμα της Πορτογαλίας.
• 1940 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ξεκινά η κατάκτηση της Γαλλίας από τους Γερμανούς, καθώς τα γερμανικά στρατεύματα διασχίζουν τον Μεύση. Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, κατά την ομιλία του στη Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου, λέει ότι δεν έχει να προσφέρει παρά “αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα“.
• 1940 – Η βασίλισσα Βιλελμίνη της Ολλανδίας διαφεύγει από τη χώρα της προς τη Μεγάλη Βρετανία μετά τη γερμανική εισβολή. Η πριγκίπισσα Ιουλιάνα παίρνει τα παιδιά της στον Καναδά για την ασφάλειά τους.
• 1941 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλουν στη Γιουγκοσλαβία. Ο Γιουγκοσλάβος συνταγματάρχης Ντράζα Μιχαΐλοβιτς αρχίζει τον αγώνα του εναντίον των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, ξεκινώντας τη σερβική αντίσταση.
• 1943 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: τα γερμανικά και τα ιταλικά στρατεύματα στη Βόρεια Αφρική παραδίδονται στις συμμαχικές δυνάμεις.
• 1950 – Διεξάγεται ο πρώτος γύρος του παγκοσμίου πρωταθλήματος της Φόρμουλα 1 στο Σίλβερστοουν της Αγγλίας.
• 1954 – Κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο Μπρόντγουεϊ το Πικ-νικ Με Πιτζάμες, το οποίο θα διαρκέσει για άλλες 1.063 παραστάσεις. Αργότερα έλαβε τρία βραβεία Tony για καλύτερο μιούζικαλ, καλύτερη Α’ γυναικεία ερμηνεία σε μιούζικαλ και καλύτερη χορογραφία.
• 1958 – Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Καράκας, Βενεζουέλα, το αυτοκίνητο του αντιπροέδρου των Η.Π.Α. Ρίτσαρντ Νίξον δέχεται επίθεση από αντιαμερικανούς διαδηλωτές.
• 1958 – Κρίση της 13ης Μαΐου: Μία ομάδα Γάλλων στρατιωτικών ηγείται πραξικοπήματος στο Αλγέρι με αίτημα τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας με επικεφαλής τον Σαρλ ντε Γκωλ για να υπερασπιστεί τον γαλλικό έλεγχο της Αλγερίας.
• 1960 – Εκατοντάδες φοιτητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ συναθροίζονται για την πρώτη ημέρα διαμαρτυρίας κατά της επίσκεψης της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων.
• 1963 – Απόπειρα ανατροπής του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρυσόστομου από ομάδα μητροπολιτών με τη συνδρομή του ραδιοφωνικού σταθμού Ενόπλων Δυνάμεων, αποκαλύπτεται στην Ιερά Σύνοδο.
• 1967 – Ο Κωνσταντίνος διορίζει ως αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος τον κ. Ιερώνυμο Κοτσώνη, καθηγητή Θεολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
• 1972 – Σύγκρουση στη Βόρεια Ιρλανδία: Έκρηξη βόμβας σε αυτοκίνητο έξω από μία κατάμεστη παμπ στο Μπέλφαστ πυροδοτεί μία διήμερη μάχη μεταξύ του ΙΡΑ, της Εθελοντικής Δύναμης του Όλστερ και του βρετανικού στρατού. Επτά άνθρωποι σκοτώνονται και πάνω από 66 τραυματίζονται.
• 1978
  Επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, καθιερώνεται η 35ετία για όλους τους εργαζόμενους, με πλήρη σύνταξη στα 58 χρόνια.
• 1980 – Ένας ανεμοστρόβιλος F3 χτυπά το Μίσιγκαν.
• 1981 – Πραγματοποιείται αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό.
• 1995 – Σεισμός 6,6 βαθμών Ρίχτερ χτυπά την Κοζάνη και τα Γρεβενά.
• 1998
  Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Γιάννος Παπαντωνίου, εξαγγέλλει την ιδιωτικοποίηση δώδεκα δημόσιων επιχειρήσεων, από την οποία προσδοκά έσοδα 800 δισεκατομμυρίων δραχμών. Μεταξύ άλλων ιδιωτικοποιούνται ο ΟΑΘ, ο ΟΥΘ, η ΕΥΔΑΠ, η Διώρυγα Κορίνθου, η Ιονική Τράπεζα, η Olympic Catering, το Χρηματιστήριο Αθηνών, ενώ θα προχωρήσει η περαιτέρω μετοχοποίηση του ΟΤΕ. Οι εξαγγελίες προκαλούν την έντονη αντίδραση των σωματείων των ΔΕΚΟ και της ΓΣΕΕ.
• 2004
  Ο Αντώνης Σαμαράς ανακοινώνει τη διάλυση της «Πολιτικής Άνοιξης», του κόμματος που ίδρυσε στις 30 Ιουνίου του 1993.
• 2016 – Ίδρυση του ελληνικού κόμματος Νέα Δεξιά από τον δικηγόρο Φαήλο Κρανιδιώτη.

Γεννήσεις

• 1221 – Αλέξανδρος Νιέφσκι, μέγας πρίγκιπας του Νόβγκοροντ και του Βλαντίμιρ
• 1655 – Πάπας Ιννοκέντιος ΙΓ΄
• 1707
  Κάρολος Λινέος, εξελληνισμένος τύπος του ονόματος του Καρλ Φον Λίνε, σουηδός βοτανολόγος, «πατέρας» της σύγχρονης βοτανολογίας και εφευρέτης του συστήματος ταξινόμησης φυτών και ζώων. (Θαν. 10/1/1778)
• 1717 – Μαρία Θηρεσία, αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
• 1792 – Πάπας Πίος Θ΄
• 1822 – Φραγκίσκος Α’, βασιλιάς της Ισπανίας
• 1883
  Γεώργιος Παπανικολάου, έλληνας γιατρός και ερευνητής, εφευρέτης του γνωστού Τεστ Παπ. (Θαν. 19/2/1962)
• 1842 – Άρθουρ Σάλιβαν, Άγγλος συνθέτης
• 1849 – Σπυρίδων Δεβιάζης, Έλληνας ιστορικός
• 1868 – Σάμνερ Πέιν, Αμερικανός σκοπευτής
• 1880 – Αιμίλιος Ριάδης, Έλληνας συνθέτης
• 1882 – Ζωρζ Μπρακ, Γάλλος ζωγράφος
• 1883 – Γεώργιος Παπανικολάου, Έλληνας ιατρός
• 1888 – Ίνγκε Λέμαν, Δανή σεισμολόγος
• 1889
  Ιγκόρ Σικόρσκι, ρώσος αεροναυπηγός, εφευρέτης του ελικοπτέρου. (Θαν. 26/10/1972)
• 1907 – Δάφνη Ντι Μωριέ, Αγγλίδα συγγραφέας
• 1913 – Γουίλιαμ Τόλμπερτ ο νεότερος, Λιβεριανός πολιτικός
• 1919 – Ζιλ Αντριαμαχαζό, στρατιωτικός και πολιτικός από τη Μαδαγασκάρη
• 1922 – Οτλ Άιχερ, Γερμανός σχεδιαστής
• 1930 – Βέρνον Σο, πρόεδρος της Δομινίκας
• 1931 – Τζιμ Τζόουνς, Αμερικανός θρησκευτικός ηγέτης
• 1935 – Φώτης Μεταξόπουλος, Έλληνας χορευτής και χορογράφος
• 1937 – Ρότζερ Ζελάζνυ, Αμερικανός συγγραφέας
• 1938 – Τζουλιάνο Αμάτο, Ιταλός πολιτικός
• 1939 – Χάρβεϊ Καϊτέλ, Αμερικανός ηθοποιός
• 1940 – Μπρους Τσάτουιν, Άγγλος συγγραφέας
• 1942 – Τάσος Υφάντης, Έλληνας ηθοποιός
• 1947 – Ίρμγκαρντ Μέλερ, Γερμανίδα τρομοκράτης
• 1950 – Στίβι Γουόντερ, Αμερικανός τραγουδοποιός
• 1954 – Τζώνι Λόγκαν, Ιρλανδός τραγουδοποιός
• 1961 – Ντένις Ρόντμαν, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής και ηθοποιός
• 1962 – Εδουάρδο Παλόμο, Μεξικανός ηθοποιός
• 1967 – Μέλανι Θόρντον, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
• 1969 – Νίκος Αλιάγας, Έλληνας τηλεπαρουσιαστής
• 1975 – Ιτατί Καντοράλ, Μεξικανή ηθοποιός
• 1977 – Γιόβαν Μάνοβιτς, Κροάτης καλαθοσφαιριστής
• 1979 – Κάρολος Φίλιππος, πρίγκιπας της Σουηδίας
• 1983 – Γκρεγκορί Λεμαρσάλ, Γάλλος τραγουδιστής
• 1983 – Γιαγιά Τουρέ, Ιβοριανός ποδοσφαιριστής
• 1986 – Ρόμπερτ Πάτινσον, Άγγλος ηθοποιός
• 1986 – Αλεξάντερ Ριμπάκ, Λευκορώσος τραγουδιστής
• 1987 – Χάντερ Πάρις, Αμερικανός ηθοποιός
• 1993 – Ρομέλου Λουκάκου, Βέλγος ποδοσφαιριστής
• 1993 – Ντέμπι Ράιαν, Αμερικανίδα ηθοποιός

Θανατοι

• 34 π.Χ. – Σαλλούστιος, Ρωμαίος ιστορικός
• 978 – Βασιλέας Γκιεονγκσούν των Σίλλα
• 1176 – Ματθαίος Α’, δούκας της Λωρραίνης
• 1312 – Θεοβάλδος Β’, δούκας της Λωρραίνης
• 1832 – Ζορζ Κυβιέ, Γάλλος φυσιοδίφης
• 1878 – Τζόζεφ Χένρι, Αμερικανός φυσικός
• 1884
  Σάιρους Μακ Κόρμικ, αμερικανός εφευρέτης της θεριζοαλωνιστικής μηχανής. (Γεν. 15/2/1809)
• 1930 – Φρίντγιοφ Νάνσεν, Νορβηγός εξερευνητής, επιστήμονας και διπλωμάτης
• 1960 – Αντώνιος Κεραμόπουλος, Έλληνας ακαδημαϊκός, αρχαιολόγος και συγγραφέας
• 1961 – Γκάρι Κούπερ, Αμερικανός ηθοποιός
• 1982
  Δέσποινα Αχλαδιώτη, έμεινε στην ιστορία ως η Κυρά της Ρω, καθώς επί 40 χρόνια ύψωνε τη γαλανόλευκη στην ακριτική νησίδα της Ρω, όπου είχε εγκατασταθεί με τον άντρα της από το 1924. (Γεν. 1890)
• 1988 – Τσετ Μπέικερ, Αμερικανός τραγουδιστής και μουσικός
• 1989 – Κώστας Καραγιώργης, Έλληνας ηθοποιός
• 1999 – Φρόσω Κοκκόλα, Ελληνίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια
• 2002
  Βαλέρι Λομπανόφσκι, προπονητής της Δυναμό Κιέβου, ο μεγαλύτερος τεχνικός που ανέδειξε το σοβιετικό ποδόσφαιρο. (Γεν. 6/1/1939)
• 2006 – Γιάροσλαβ Πέλικαν, Αμερικανός ιστορικός
• 2009 – Ακίλλε Κομπανιόνι, Ιταλός ορειβάτης
• 2013 – Νίκη Τριανταφυλλίδη, Ελληνίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης